Kha thutawh Holimna (A Spiritual Conversation)

Asia gambup thu kikupna (Synodal Assembly) a ninih ni (Photo: Credit to original uploader)

Asia gambup thu kikupna (Synodal Assembly) a ninih ni pen thungetna “Assumus Sancte Spiritus” cih thungetna tawh kipan uh hi. Hih thungetna pen tangmi dinga a pai mimal khat kim ciatin Asiam gambup ii awte za-in tua tungtawnin kikupna leh khensatna a neih zawh nang Khasiangtho Pasian in lam alah den ding deihna tawh Khasiangtho Pasian sapna ahi hi. Hih pen Latin kammal hi-in tanglai pek pan Synod bawl ding simin a kizang den thungetna khat ahi hi. A khatna in “A Siangtho Khasiangtho Pasian aw, kote in nangma mainuai ah kong ki-ap uh hi” cih kammal hi-in hih kammal a kizatzawh tu-in kum tulnih aval khin hita hi.

Secretary to the General Secretariat of Synod vaipuai anei pa ii khut nuai aa nasep vaipuak a nei Sr. Nathalie Becquart XMCJ, in hih a tonkhawm Pawlpi (Synodality) ci-in thukikup khopna ih neih theihna pen (Synod on Youth) khangnote tawh kisai-in kikupna leh khangnote ii hanciamna tung pan ahong piangkhia (gah) ahi hi cih thu tawh tuni thukong honna nei hi. Tua khitteh Pope Francis ii kammal “ (Synidality) ih cih pen Topa Jesu in Catholic Pawlpi tungah a piak vaipuak ahi Khasiangtho lamlahna tungtawnin Pasian deihna zuihna ahih manin tu-in zong synod sunga a kihel tangmi tengii Khasiangtho aw ngaihna, muhkholhna leh Pasian thu lungngaihna te tungtawnin Topa Jesu in Pawlpi tunga vaipuak apiak (Synodal Church) atonkhawm, khualzin khawm Pawlpi hihna thupha a lamdang mahmahin hongpia ding hi ci-in lametna ih nei hi” ci-in agenkhiat kammal bulphuhin hih synod tawh kisai-in Pope Francis ii lungngulhna bulpi te genkhiatna nei hi. 

Sr. Nathalie in (synodality) atonkhawm pawlpi hih theihna, Khualzinna ah mikim tonkhop theihna pen Pasian hongpiak thupha hi-in, (discernment) Khasiangtho lamlahna aw khentel/ sittel theihna pen a tonkhawm Pawlpi hihna ii nuntakna lungtang ahi hi ci-in gen hi. Tua banah Laisiangtho sunga Emmaus khua lamzuanin apai nungzuite Topa Jesu in atonpih mah bangin hih ih bawl Synod tungtawnin Topa Jesu in ih Pawlpi hong tonpih ding hi cih phawk ciatni ci-in ngaihsut piakna nei hi.

A beisa ninih sungin kikupsa thute tungtawnin hih synod sungah akihel mimal khat kim ciatnin hih khualzinna maban (synodal process) pen “Kha thu tawh kisai holimna” cih thulu tawh kituakin abanbanin sepding thu nam (3) buphuhin lungngaih khopna nei uh hi. (1) “Taking the floor” Sual pan bulpatna ci-in ninih sung hih synodal process ah amuh khak, atuah khak thu leh la te hih synod sunga akihel mimal khat kim ciatin minute nih sungta gen khiatna nei-uh hi. Hih hun pen kikupna hun hinawnlo, suakta takin muhdan ciat genkhiatna hun ahi hi. Tua khitteh kuamah kiho lo-in hih a kigenkhia thu te minute nih sung daitakin lungngaih kikna hun nei hi. (2) “Making room for others” Midangte mun piakna hun ci-in hih minute nih sung akigen khia thu te sungpan lungsim ahong sukha diak thute gen khiatna hun, kikup hun hilo, ki nawngkai saklo in minute nih sung suakta takin gen khiat hun leh minute nih sungmah a kigensate ngaihsut kik hun. 3. “Building together” A thumna pen innlamkhop hun ci-in hih a kigen thu te sungpan a thupi zawdeuh teng kaikhawm ding, dotna, dawnna sung pan a kibang teng gawmtuah ding, muhkholhna, ngaihsutna a ki lamdang teng gawmtuah in kikup kikna hun cih bangin khen thumin hun zanguh hi. Hi bangin hunzatna pen, hih thukikupna hun sungin Khasiangtho aw ngaihna, Khasiangtho hehpihna thupha ih sannang hun piakna hi-in Khasiangtho Pasian in eite (hih ih Synodal Process) tungtawnin koimun panin hong makaih ahi hiam cih ei leh ei ih kidottelna hun ahi hi.

Hih Synodal Process sunga akihel tangmi tengin anuai aa dotnate, lungngaihna leh thungetna nei khawm uh hi. Tua te in “hih ih kaihkhopsa laite sungah limtakin kikup khak nailoh thu a om kha hiam, a dang buaina bang teng om lai ahi hiam, kikup hunsunga kikup thu te lai-in ih gelh ciang ih deihna atun zo takpi mah ahi hiam, hihma leh hihkhit bangteng ki lamdang, Asia gam sunga aki tuakkha thute hi takpi mah maw hilo, bang teng behlap ding kisam lai ahih kei leh bang teng phiat ding kisam cih thu teng bulphuhin a pawl pawlin kikhen in lungngaihna leh thungetna nei ciat uh hi.

Thu kikupna hun sung zingsang lam huh nihna sungah hih tangmi tengin Asia gambup aa dingin thupi asak penpen uh thu nam (5) teelkiatna aneih khituhteh mai aa hong pai lai ding October sungin Asia gambup Synodal Assembly ki bawl lai ding ahih manin tua hun ciangin kikup ding thu teng zong geelkholhna nei uh hi.

Hih a ninihna thu kikupna sungah a makaipi tengin India gam pan Archbishop Anil Joseph Thomas Couto, Archbishop of Delhi, Synod tawh kisai Catholic Pawlpi ngeina bangin sep theihnang atuam mahmah in vaipuak a nei Ms. Christina Kheng leh Asia gam Siadawte kipawlna pan hih Synodal Process aa ding vaipuak akipia mite sung pan Ms. Momoko Nishimura te ahi uh hi. Hih vaipuak anei amakai tengin thukikupna hun sungtengin Synod sung akihel tangmite tungah hih ih thukikupna te pen amaute ii (personal) khatkia ngaihsutna aw hilo in Asia gambup aa om mipite khempeuh ii aw hi cih ngaihsunin ahuamkim ngaihsutna tawh kikupna aneih den nangun phawksak pah pah uh hi.  

Zingsang lam hunnih thu kikupna te pen Siangtho Pumpi Biakpiakna tawh mansak uh hi. Bang hanghiam cih leh hih Synodal Journey thukikupna ahong makaih leh ahong thahat sak Khasiangtho pen thungetna tungtawnin a kingah ahih man ahi hi.

Tuni hun thumna nitak lam hun pen sepsa maban ahi Document te tungah limtakin kikupna hun ahi hi. Mimal khat kim ciatin hih Document te simkik in puahphat ding om maw mo lo cih ngaih sut piakna hun hi-in a tawpna ah hih Synod aa dingin (Member of the Council for the Synod) cih vaipuak a nei a tawlnga khin Pakistan gam pan Cardinal Joseph Coutts, Archbishop Emeritus of Karachi makaihna tawh hih Synod ngimnate atangtun nang Missa Biakpiakna bawlna tawh tuni hun nuamtakin mansiang hi.

 

Hih thukikupna Synodal Process pen Khualzin mite bangin a paipai lai hi-in tangmi ahi thukikum teng pen Emmaus khua lamzuanin a pai nungzuipite Topa Jesu in a tonpih mah bangin tu-in Pasian Kammal, Laisingtho (Topa Jesu) tawh atonkhop laitak uh ahi hi. “Amah tawh lampi ah tonkhawmin kiho-a, Laisiangtho hong hilh laitakin ih lungsim hong lawng hilo ahi hiam” ci-in khat le khat a kikum uh hi. (Lk 24:32)

 Translated by Fr. Joseph Zo Mung from the official press no.3 on 25.02.2023

 

Add new comment

16 + 1 =