Singkungte in khuahun tawh kisai bang hong gen thei hiam?

The tree' rings can tell us how old the tree is, and what the weather was like during each year of the tree’s life.

Singkungte in khuahun tawh kisai bang hong gen hiam cih ih theih nading amsa penin hun kikhenzia leh khuahun kilamdan ziate ih theih tel ding kisam hi.

Khuahun ih cih ciangin huihpi leh guahpi ahih kei leh ni asat deuh hun tomno khat sung agen nopna hi-in, nai kaalsung ahih kei leh a ni cihte tawh ki ciamteh thei hi. Hun kikhelzia ih cih ciangin khuahun ki lamdanzia amun tawh kizui in hun sauveipi genna kum 30 leh tua tungsiah bang ahuam hun ahi hi.

US gam khuahun lam pilna nei ten kum 1891 aa kipanin khuahun paizia leh kilamdanzia te naciamteh uh hi. Leitung khuahun ki lamdanzia pen hunsawtpitak singkungte tungtawnin mu thei uh hi. Scientists te-in singkungte’ ii a gial tawh a beisa khuahun pen kankhiatna in zang uh hi. Singbul tumte en in na ngaihsun kha ngei hiam? A lai-ah a gial om in a nawl lam ah a gialte lian deuhdeuh in ki mu thei hi.

Tua a gialte tungtawnin kumbangzah pha cih leh kumsim aa khuahun paizia ki khen thei hi. A gial meel a daangdeuh na munte in singkungpen khuakhal kipat leh tukhun aa khang hi-in, agial a vomdeuhna munte in khuakhal khit aa singkung a khan na lim hong lak hi. A gial a kangdang leh a vom khat ciangin singkung kumkhat ahih lam hong lak hi. Banghang hiam cih leh singkungte in khuahun ahi guahzuk hun leh khualum hun tawh kizui-in ki khelpha deuh aa, amau te in tua a omna mun ii abeisa khuahun ki khelzia Scientists te theih dingin om hi. Gentehna in khualum hun ah singkung ii a gial pen liandeuh in, guahtui luan hun leh khuadam in khuahun a keu deuh hun ciangin singkung ii a gial pen pan deuh in om hi.

Mun tampi te ah , nisim khuahun ceptehna pen abeisa kum 100 pan 150 bang koih uh hi. Tua ahih manin scientists te-in kum 100 pan 1000 sungbang khuahun ki khel zia a etna ding un singkung, ganhing leh tuikhal (vuk) te en in a kan uh a kul ahi hi.

 

 

Add new comment

1 + 1 =