Ngeina Hoih Tawh Nuntakna by Sia Bernard Lian

Cultural Knowledge tawh kisai in,"Ngeina hoih tawh nuntakna " cih thulu guan in, thu kikum khawm ding in, kong zawn hi. Topa kammal lai siangtho in , Pasian ngeina sungah nuamsa in om un.
Zomi sanggam te aw, ngeina cihthu tawh kisai –in, Vatican a nihvei na meetingpi ah, Ngeina ii deihna hih bang in a kipsak uh hi. Mihing khat in, innkuansung nuntak khuasak zia ahi zongin, mi honpite tawh nuntak khuasak zia ahi zong in, a ma muhna leh theihna tawh hilh in, ki pattah ziate tungtawn in, ngeinate hong ki langhkhia a hihman in, " mi hing ten a sung aa omte a lah khiatna "in ngeina ii deihna hi ci-in, a kipsak uhhi.
Tua ahihman in, ngeina hoih ii cihin, Pasian thu laigil leh Pasian thu thukte hong pholak khia aa, hong nosuaksak in, Topa lungdamna thu ading in, lampi hong sialsak ngiatngiat a na hi gige hi. Ei Zomi te ngeina hoih ahi, khuado pawi, sial sawm pawi cihte in, Ei Zogam Tedim mite lak aa om, Hakha mi, Falam mi, Zangiat mi, Mindat mi, Matu mi leh Paltewa mite khempeuh pumkhat hong suaksak in, thu leh la vaihawmna te nuam in, ki muizang pha mahmah hi. Tua bang ki pawlkhop theihna a hangin, Ei zomite ngeina hoih tungtawn in hongpiang ki –it na lahna Pasian deih phat mah mah thu lianpi khat ahi hi. Salan Late (Ps 133:1) sungah, "Mite unau sanggam bang in, a tutkhawm uh ciang in, bangzah in etlawm ahi hiam? "late lai atpa in acih mah bang in, kileemna, ki thu tuahna, ki pumkhatna, ki –itna te in, ihpu ihpa te zuihkhitsa, ngeina hoih pha mahmah tena hi gige hi.
Khamtung Zomite ngeina ki-it ankuang um khopna ahi, nipi nisim zu leh sa kumkhawm in, neih bangbang nekkhop dawnkhop nate in, tanglai nungzui pite hunlai aa, a neihsa khempeuh te uh gawmkhawm in, ne khawm dawnkhawm, a om Jesu Topa sawltak te daan hong ziil a hihman ih lungsim sungah hong phawksak pha mahmah hi. Topa kammal sawltak te laisiangtho (Sawl -4:32) sungah,"Thu um mite in, lungsim kikhat uh a, kuamah in ama sum kei sum hi cituan lo in, a neih khempeuh te uh a ngawmkhawm uhhi." Ci-in a ciapteh mah bangun, Ei Christian te zong tu in, ih sanggam ih laizom te tawh ahi zongin, ih pawlpi mite tawh a hi zongin, tukhawm, khawlkhawm in, nekhawm , dawnkhawm liailiai leng ih nuntakna in, Topa lampiman sung ah a kalsuan ana hi gige hi. Sanggam a kuama khempeuh te aw.
Atawm pen in ni(7) sung ah, nipi ni ciang in, Ei Christian te nuntakna zungpi ahi, biakinn ah kikhawm in, Topa hong it na an kuan te umkhawm nekhawm dawnkhawm ding in, nang leh kei Topa Jesu in biakinnpi sung ah hong ngak gige hi. Mihing te in ih pumpi adingin, an ii nek mahbang in, ih kha ading in zong, Topa Jesu si leh sa ii nek ii dawnkhawp ding in, a kisam pha mahmah ei Christian te upna lai gil ahi hi. Topa kammal (zh 6:53) na sungah, "Jesu in ken a mantakpi kong gen in ah, mihing Tapa a sa ne lo, a si dawn kei uh leh note sung ah nuntakna a om kei ding hi." a ci hi. Taanglai nungzui te in zong, Pasian pawipi ni ciang in, munkhat ah Topa itna tawh ankuan umkhawm nekhawm dawnkhawm in a omkhopna te in, ki-itna tawh pumkhat suakna Topa'n deih a hihlam hong pholak in hong phawksak kik na hi hi.
Ni dangin ihpu ihpa te'n dawi a biak laihun un, cidam nading in ahi zongin, lungsim nopna dingin a hi zong in,sumnu sumpa ngah theihna ding in ahi zong in, khawi leh vulh te pung in tam semsem nading in ahi zong in, tanu tapa tawitheih nading ahi zong in,sumtawng thoihna, huansung thoihna, innsungpi thoihna, dawi nautang thoihna te a neihden mahbang un, tu in ei chirstian nuntakna sung ah zong, Pasian siampi Topate sam in, innthupha piasak in ei innkuan mimal te thupha ki pia sak in, ih mawhna ih khialhna te pulak in, Pasian thupha dawhleng pelhlo in ihngah takpi ding cih ih ki phawk sak nuam hi. Tua bek hi lo in biak inn ah Topa Jesu si leh sa te sang lai leng, lungnop khamuan na ih ngah tak pi ding hi. Topa kammal in hihbang in a ci hi. (Mt 11:28)sung ah "Vangik pua aa gim mikhempeuh aw, ka kiangah hong pai ta un, tawldamna kong pia ding hi. "ci –in Pasian in hongsam tawntung hi.sanggam aw.
Ih zongei na hoih te, Jesu Topa ngeina hoih te tawh ngawmkhawm in kuitung sakni. Topa sung ah kong it zo vontawi lia leh taang te aw, koimun koigam pai- in,ii tungzong in, ih ih zo ngeina hoihte kemci'ng in, phungvuh in, puahpha kik in, nosuaksak tawngtung ni. Tua mah tawh kibang in, ih lungsim te puahpha kik in, Pasian pawlpi sung ah ki phungvuh kik in, nosuak pha in, khasiangtho Pasian thupha te dawhleeng, misiangtho Augustien gen mah bang in, Gun gei aa kisuan ahing kiuhkeuh singkung tawh ii ki bang ding hi. cih misiangtho te kammal phawk gige in, nuntak pih ciat ni.
Sanggam aw, leitung ah koi mun koi gam ih tung zong in, Zomi nam ih hihna bei ngei lo, ki lamdang ngeilo dinghi. Tua mah bang in, Tui sawpna Sacramentu na san khit zawh teh, Pasian tanu, Pasian tapa na hihna a beithei nawn peuhmah kei ding hi. Lai siangtho sung ah hihbang in a ci hi.(Zh 3:3-5) sung ah"Tui leh khasiangtho tawh khatvei na suakkik keileh Pasian gam na tung kei ding hi. " acih mah bang in, ei Pasian thuzui te a ding in, a thupi mah mah laisiangtho mun ahi mah bang in, a khiatna zong thuk in, thupi pha mahmah diak hi. Misiangtho Pawlu gen mah bang in, ei Christian te'n langnih ahiam namsau ii battak ciang in, ih tatzia, ih luhekna khempeuh te in, Pasian biakpiakna sung ah, bulkip in, zung thuk khasak leeng, Topa deihna mah bang in, Pasian tanu hoih, Pasian tapa hoih te suak in, Topa tung ah a kigenzolo ih lungdamna te tetti pang in, a ma min phat in, lumgdamna zaaila te sa in, a mah pahtawi leng, Abraham Pasian, Isasc Pasian leh Israel Pasian in, ei zomite Pasian hong hi –in Vai khempeuh te ah gualzo in, ih masuan ih tangtung ding hi. cih "thusim thu" kong gen nuam hi.
Hih bangdaan a ih om ciangin, tu ni ih thubul phuh ahi, ngeina hoih tawh nuntakna, sungah nuamsa in kibual in, om ih hihman in, Topa thupha te athak in ngah in, nunnuam nga bang ii leeng ding aa, Israel mi nam thak ahi, ei Catholic thuzui mite'n, Pasian Gamh a luah takpi ding te ih hihna thu midangten hong um in hong telpan bek ding uhhi.
Tu ni hih thungaai mi khempeuh te tung ah khasiangtho Pasian in, telsiamna thupha, hong pia in, ngeina hoih te tawh Topa sung ah a nungta takpi dingin, hong phungvuh in, thupha hong piakim ciatta hen, ka lungdam.
By Sia Bernard Lian

Add new comment

1 + 4 =