Pasian mite khuapi- Jerusalem pan Jerusalem Khuathak a hi Rome Khuapi (Vatican)

Rome Khuapi Vatican

-Pasian in teeltuam minam Israel te adingin gamtuam khat pia a,tua gamsungah amaute teenguh hi. Tuagam ii khuapi pen Zion hi a,`Jerusalem´zongh kici hi. Israel minam te in tua khuapi pen bulpi in nei uh a,Biakinn pizongh lamin biakna tawh kisai vanh thupi khempeuh tua khuapi ah koih uhhi. Gamsung khuaneu danga teeng Israel minam te zongh atawm pen kumkhatin khatvei Jerusalem ah hawh hamtang uhhi. Pasian in Jerusalem teel ahih man in tuamun ateeng Israel mite a uk

dingin David nateel hi.(IIKhg 6:4-6) 

-Pasian in ama´min akhualna leh David kumpipa´tunga a thuciamna hangin Jerusalem huu in kepding zongh nagen laihi.(IIKing 19:34)Israel mite in zongh Jerusalem khuapi pen nuamsa mahmah in it mahmah uh a,Jerusalem akip tawntung nading leh anopsak tawntung nading un thungen uhhi.(Ps 122:1-9)Pasian´thu amanloh man un Babilon kumpite´ khutsungah a omlai nangawn un Jerusalem ngai in kapkap uhhi.(Ps 137:1-6)Pasian in Israel te adingin aseh sa ahih mahbangin Jerusalem pen it mahmah hi.``Jerusalem ah thukhenna kakoih dinga,tua a kipan galte in hong gimsak nawnlo dinguh hi.´´(IISam nihna 7:10-11)Bek thamlo in David tungah zongh ``Nang´sungpan in ka Tapa kongpaisak dinga,ama´ Kumpi gam kip tawntung dinghi.´´(IISam 7:12-16)

-Hizah taka Pasian´thuciamna ompen Israel mite in Pasian´thu manglo uh ahih man in a thuciamna kipte a ciampeel loding Pasian in Zion khuapi Jerusalem pen ngaihsun in keem tawntung himah taleh minthak phuah in mundangah khiin dingin kamsangte tungtawn in hong theisak hi. Ama´min hilo minthak phuah dinghi a,tua minthak tawh a kisam ding ahihi.(Is 62:1-2)Pasian in Israel te tungah thuhilh in gupna angah nading Topa Jesu pen zipi pa bangin hongpai sak ding thamlo in Israel te lungdamna ding thuzongh nagen laihi.(Is 62:5-12)Jerusalem khuapi bek hilo,a nasem ami te mahmah zongh mindang phuah ding genlai hi.(Is 65:15)

-Jerusalem khuapi ah Kumpite leh Siampite akhang akhang in kilaih suksuk hi. Anaa neihna tawhtang zong ama´sungah omhi.Israel nuntaakna leh Pasian tawh kizop ciaptehna kicing takin omhi. Ahizongh in honggumpa hongpai ciangin amasa khuapi leh ama´tunga thukhempeuh(vun atna,sagawh biakna,sabbath)kiphiatmang a,vanh khaina abangh Jerusalem pen khiinkhia ding cilai hi.(Is 22:22-25)Tuamah bangin taangtung takpi a,Jerusalem kikhiin khia in Vatican ah kituah hi.Mi khempeuh´lametet JERUSALEM KHUATHAK kici theihi.

-Hithu tawh kisai in Babilon kumpi Nebukhadnezzar´innsungah kamsang Daniel in nasemin a om laitak kumpipa in mangkhat manh hi. Atee daldal milimpi khat mu a,tua milim pen alu-kham,a awm leh abaan-ngun,agil leh aphei te-sumngo,a ngaltaak-siik,a khepeek te-siik leh tungman kigawm ahihi.Tua milimpi a et laitak kuama´khuukloh pi in mualtung pan suangtum khat hongtuuk suk a,siik leh tungman kigawm milim´khepeek deenghi.Milim zangawp a,khuakhal lai ansizaap bangin a leengmang hi.Tua suangtum hongkhang in mualcia hongpha a,leitung adim hi.(Dan 2:31-35)

-Tua milim in Kumpi gamli hongpiang ding cihna ahihi. Khamh lutang pen Nebukhadnezzar kumpipa (Dan 2:38)hi a,a nihna pen kumpipa sangin neuzaw ding ahih man in nguntawh kibangh hi. Kumpi gam thumna ahi sumngo in Greek kumpi hun hidinga,alina kumpi gam in siik leh tungman kigawm in Rome kumpi hun hi.(Dan 5:28,30;8:20-21;11:30)Tua kumpi te amaan laitak un Pasian in abei ngeilo ding kumpi gam hongphut dinghi.Kuamah in zo zolo dinga,gamdang khempeuh zogawp in kip tawntung dinghi.(Dan 2:44)

-Hih kumpi gamli te ih et ciangin kibangh in kimuthei hi.

1)Lutang-Khamh=Nebukhadnezzar kumpipa (597-536BC),

2)Awm+baan-Ngun=Media+Persia kumpi gam (539-331BC),

3)Gil leh phei-Sumngo=Greek kumpi gam (331-93BC),

4)Khe leh kheme-Siik leh tungman=Rome kumpi gam (63BC-30AD).

-Kuama ´lotloh pi a hongtuuk suangtum in Topa Jesu ahihi. Rome kumpipa Caesar Augustus hun laitak in Topa Jesu in mualtung pan a hong kikhuk suangtum bangin Judah gam mualtung a om Bethlehem Khua ah hongsuak hi.(Mt 2:6,Lk 2:1)Topa Jesu pen suang ahih mah bangin suang ahihna Anaa,a apnop pa Jonah tapa Simon pen ``SUANG(PETER)´´na ci hi.Topa Jesu in amah suang ahihna pen Peter a ap ahihi.Suang ahihna apziau bek hilo in "Ka Pawlpi kalam dinghi" ci in leitung ahi a,vantung ahi zongin thuneihna khempeuh apsiang hi.(Mt 16:18,19)Topa Jesu in milim´khe adeeng suang hi a,ahi zongin amah teek leitungah sauvei hongom ding hilo ahih man in amah tawh kibangh milim´khe adeeng (Rome kumpite adeeng)dingin Peter asawl,a ap ahihi.

-Simon Peter a kisap laitak in Genasareth kici tuili geiah ngabeng ahi uhhi. Topa Jesu in gunkuang nihte lakah Simon ahi Peter´gunkuang teekteek ah tuangin thuhilh sehi.Hih pen Peter´ tungtawn in thu kihilh ding cih lahna ahihi. Thuhilh aman ciangin Peter´kiangah ``Tuithukna ah na gunkuang khiin inla,nangen paai in´´cihi. Peter in tuithukna ah angen khuh takpi a,ngasa tampi man hi.Topa Jesu in ``Laukei in.Ngamat bangin miman kongsuak sak dinghi´´(Lk 5:1-11)cihi.

-Gunkuang in Pawlpi lim hi a,gunkuang sungah Topa Jesu leh Peter atuan khopmah bangin Pawlpi pen a tawntung in Topa Jesu leh Peter´zalaih Pawlpi ukpa in hong makaih denhi.Topa Jesu leh Peter Tavuan a kipiak hun pen kumpi gamli na hun ahihi. Tuithukna ah ngasa atam mah bangin mundang sangin Rome khuapi(kiim)ah mitam penhi. Tuithukna ah Peter in gunkuang akhiin mah bangin mitampen namun Rome khuapi ah Peter hong kikhiin in thu honghilh hi. Tua Rome khuapi mah phualpi in hongnei a,tuamun mah ah hongsi hi.

-Mualtung pan hongtuuk suangin siik leh tungman kigawm kheme deengin leitung adim mah bangin Topa Jesu in siik leh tungman kigawm ahi Rome kumpi hun ah Rome khua bulphuh in tuapan leitung hong kizeel hi.Mualtung pan hongtuuk suangin siik leh tungman kigawm kheme 10 aden mah bangin suang ahi,Peter´ tungtawn a kihilh Pasian´thupen Rome kumpi 10te in bawlsiat thahlupna tawh ado hangun zolo uhhi.Kumpi 11na ahi Constantine hun a kipan Pasian´thu hilhtheihna,nuamtak a Pasian biaktheihna kingah panhi.

-AD 312 kumin Pawlpi ukpa Pope  in Rome kumpipa tawh Gamkhat sungah  teengkhawm himah ta leh a ma omna mun teng  pen suahtaakna a ngah gam tuam thak kici hi.  Tua mun pen VATICAN Gam ahi hi. Vatican Gam ih cih pen leitung ah gamneu pen hi a, Eka 108.4bek phahi napi leitung bup gamgi ciangtan omlo hi.

-Topa Jesu in thugentehna khat genlai hi.Pasian´gamin ankamtang tawh kibanghi. Ankamtang pen leiah a kivawh laitakin tang khempeuh lakah aneupen hinapi hongpo hongkhan ciangin ankung khempeuh sangin golzaw a,vasa te in belhna in nei uhhi.(Mt 4:30-32)

-Tua hi a,Rome khua ah Pawlpi makai pi te omin tuakhua pan Pasian´thu hong kihilh theihna pen kamsang Daniel in hong zaksakkholh thute leh Topa Jesus nasepna a tangtunna thu ahihi. Jerusalem pan thu kihilh nawnlo in VATICAN pan kihilh tahi. Kamsang Isaiah gen mah bangin Pasian´mite khuapi hongsuak ahih manin Pasian´teel khuapi siangtho JERUSALEM KHUATHAK ahihi. Topa Jesu in ankamtang tawh agenteh mah bangin JERUSALEM KHUATHAK ahi Rome khua VATICAN pan a kimakaih pawlpi pen a nungta Pasian´gam ahihi. ``Amah in vangliatna,minthanna leh thuneihna tawh a tawntungin uk dinga,ama´gam in abei ngeikei dinghi.A siangtho Pasian´mite in kumpi zaa ngahding uh a,anei tawntung ding uhhi.Hi leitung kumpi zaa anei khempeuh in athu amang ding uhhi.(Dan 7:14,18,22,27)

-``Nangin tua laizial a lakhia dingleh ciaptehna te a lakhia dingin na kilawm hi.Nang hong kigokhin ahih man in minamkimh,paunamkimh te sungpan in na sisan tawh Pasian´ ading mite na leikhin a,Pasian´asem dingin Siampi zaa leh kumpizaa napia a,amaute in leitung ukh in a omding uhhi.(Rev 5:9-10)Tua ahih man in biakna makaipi ahi Peter pan a kizomh suk POPE zongh KUMPI TE´KUMPI, TOPA TE´TOPA kici theihi.

-Hih gam leh khua pen siangtho in suahtaakna ngahhi. AD 312 kumin Kumpi Constantine in Catholic biakna pen gambup biak dingin tangko hi.AD 755kum in France kumpipa in biakna tawh kisai ki ukna pen Vatican pan in neisak hi.AD 1870 kumin Sardina kumpi Victor Emmanuel in Rome khua la a,ahih hangin Pope omna Vatican suakta sakhi.1774kumin Charles the Great in ukna gam pia beh hi. Leitung gam kumpi´ukte lak ah gamneu bel ahihi.

-Rome ah Pawlpi kikhiin in kiptak in oma,leitung bup kizeel in a omna pen kamsangte tungtawn a kigenkhol hina pi pawlkhat te in "Rome in numei gilo leh Babilon khuapi tawh kigenteh ahih man in thupha ngah ngeilo dinghi.Tua hih man in Rome khuapi Vatican bulphuh biakna maan ngeilo dinghi.(Rev 17:5,6)Banghanghiam cih leh numei gilo leh Babilon khuapi tawh a kigenteh banah tua numei in misiangtho te´si ahi a,Jesu´tetti apang te´si ahi zongin khamin aom kamu hi,(Rev 18:21-24)cihi." cih bangin agen omhi.

-Hih thu ihet ciangin hunlui leh Pawlpi kipat tuungin kamsangte leh Nungzui tampi that in tuakhua ah sisan tampi aluanna huhau in thupha ngahlo maimah dinghi. Tua ahih manin Pasian ´nasem Pope omna zong Rome khuapi bup huamkhalo in Tiber gunlang ciang bek huamhi.Tuagam khenhno pen Misiangtho te in sisantawh analei sa uh ahihi.

*Topa Jesu pen BETHLEHEM khua ah suakin NAZARETH khua ah khang ahih man in NAZARETH MI JESU kicihi.

*Pawlpi in JERUSALEM ah kipan in ROME khuapi ah khang ahih man in ROMAN CATHOLIC kicihi.

 

A kaikhawm,

                           William DSPiang.

Add new comment

17 + 0 =